Οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.) είναι Δημόσιες Σχολές Εμπορικού Ναυτικού (Δ.Σ.Ε.Ν.) που ανήκουν στην τρίτη βαθμίδα της Ανώτερης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Διοικητικά υπάγονται στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ενώ η εποπτεία τους ασκείται από τη Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ναυτικών του Αρχηγείου Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής.
Οι Α.Ε.Ν. αποτελούν τους κύριους φορείς ναυτικής εκπαίδευσης των στελεχών του εμπορικού ναυτικού στην Ελλάδα και διακρίνονται σε Σχολές Πλοιάρχων και Σχολές Μηχανικών. Με τον τρόπο αυτό επιτελούν τον σημαντικό κοινωνικό ρόλο της παροχής αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης σε νέους απόφοιτους λυκείου που επιθυμούν να σταδιοδρομήσουν στο Εμπορικό Ναυτικό. Συγκεκριμένα, κάθε ΑΕΝ λειτουργεί είτε ως Σχολή Πλοιάρχων είτε ως Σχολή Μηχανικών (ή και με τις δύο ειδικότητες σε ορισμένες περιπτώσεις).
Η Ακαδημία Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού εντάσσεται στην ανώτατη βαθμίδα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σε αυτήν εκπαιδεύονται οι μελλοντικοί Αξιωματικοί Εμπορικού Ναυτικού, αποκτώντας όλα τα απαραίτητα προσόντα και γνώσεις στη ναυτική τέχνη και ικανότητα, ώστε να επανδρώσουν τον ελληνικό εμπορικό στόλο. Αντίστοιχα, η Ακαδημία Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού έχει παρόμοια αποστολή, εκπαιδεύοντας τους μελλοντικούς Μηχανικούς Ε.Ν. και εφοδιάζοντάς τους με όλες τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις, ώστε να στελεχώσουν αποτελεσματικά τα μηχανοστάσια των πλοίων του εμπορικού στόλου.
Το Ελληνικό Σύστημα Ναυτικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης & Πιστοποίησης αποτελείται από:
- Ένδεκα (12) Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) για Πλοιάρχους και Μηχανικούς,
- Πέντε (5) Κέντρα Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού (ΚΕΣΕΝ) για Πλοιάρχους, Μηχανικούς και Ραδιοηλεκτρονικούς.
- Δύο (2) Σχολές Σωστικών και Πυροσβεστικών Μέσων (ΣΣΠΜ).
- Τη Δημόσια Σχολή Εμπορικού Ναυτικού Μετεκπαίδευσης Θαλαμηπόλων
- Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού
Προϋποθέσεις εισαγωγής στις Α.Ε.Ν.
Για την εισαγωγή σε μια ΑΕΝ, οι υποψήφιοι πρέπει να πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:
- Να είναι κάτοχοι Απολυτηρίου Γενικού Λυκείου, Ναυτικού Λυκείου ή Β’ Κύκλου Σπουδών ΤΕΕ
- Να έχουν Ελληνική Ιθαγένεια
- Να μην έχουν συμπληρώσει το 27ο έτος της ηλικίας τους
- Να είναι υγιείς και να γνωρίζουν κολύμβηση (εξετάζονται σε κολυμβητήρια κοντά στις σχολές)
- Να μην έχουν τιμωρηθεί με στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων
- Να μην έχουν καταδικαστεί για κακούργημα ή φυλάκιση ανώτερη του εξαμήνου
- Να μην έχουν στερηθεί οριστικά το δικαίωμα να ασκούν το ναυτικό επάγγελμα
Εκπαίδευση
Οι σπουδές στις ΑΕΝ διαρκούν συνολικά τέσσερα (4) χρόνια και βασίζονται σε δύο κύριους άξονες:
- Θεωρητική εκπαίδευση: Φοίτηση διάρκειας τριών ακαδημαϊκών ετών στη σχολή, όπου οι σπουδαστές αποκτούν όλη τη θεωρητική γνώση που απαιτείται για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του ναυτικού επαγγέλματος.
- Πρακτική εκπαίδευση: Διεξαγωγή θαλάσσιας πρακτικής άσκησης, που συνίσταται σε δύο εκπαιδευτικά ταξίδια συνολικής διάρκειας δώδεκα (12) μηνών (έξι μήνες το κάθε ταξίδι). Η πρακτική αυτή στο πλοίο είναι υποχρεωτική και πραγματοποιείται με το σύστημα εναλλασσόμενης εκπαίδευσης (Sandwich Courses), δηλαδή οι περίοδοι φοίτησης στη σχολή εναλλάσσονται με περιόδους υπηρεσίας σε εκπαιδευτικά πλοία.
Μετά την ολοκλήρωση όλων των εξαμήνων σπουδών στις ΑΕΝ και την επιτυχή συμμετοχή στις τελικές εξετάσεις, οι απόφοιτοι λαμβάνουν το πτυχίο τους από τη Σχολή Πλοιάρχων ή τη Σχολή Μηχανικών όπου φοιτούν, ανάλογα με την ειδικότητα. Επιπλέον, αποκτούν το Αποδεικτικό Ναυτικής Ικανότητας αντίστοιχα του Πλοιάρχου ή Μηχανικού Γ’ τάξης Ε.Ν.. Αυτά τα εφόδια τους επιτρέπουν να ξεκινήσουν αμέσως τη σταδιοδρομία τους ως αξιωματικοί στη γέφυρα ή στο μηχανοστάσιο εμπορικών πλοίων.
Όργανα Διοίκησης και Εισαγωγή στις ΑΕΝ
Τα όργανα διοίκησης των ΑΕΝ περιλαμβάνουν:
- Συμβούλιο ΑΕΝ
- Διοικητή (Ανώτατο ή Ανώτερο Αξιωματικό του Λιμενικού Σώματος)
- Υποδιοικητή (Ανώτατο ή Ανώτερο Αξιωματικό του Λιμενικού Σώματος)
Το Συμβούλιο ΑΕΝ απαρτίζεται από:
- Τον Διοικητή (Πρόεδρο)
- Τον Υποδιοικητή
- Τον Διευθυντή και τον Αναπληρωτή Διευθυντή από κάθε Σχολή
- Έναν εκπρόσωπο του τακτικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού
- Έναν εκπρόσωπο των σπουδαστών από κάθε Σχολή
- Έναν εκπρόσωπο του Διοικητικού Προσωπικού της ΑΕΝ
Οι αρμοδιότητές του περιλαμβάνουν:
- Πρόταση εκπαιδευτικού εξοπλισμού
- Προκήρυξη θέσεων Εκπαιδευτικού και Εκπαιδευτικού Τεχνικού Προσωπικού
- Εκτέλεση έργων στην ΑΕΝ
- Οργάνωση των Υπηρεσιών Διοικητικής Μέριμνας
Ιστορικά Στοιχεία Ναυτικής Εκπαίδευσης
Οι Πρώτες Ναυτικές Σχολές
Η ιδέα παροχής θεωρητικής υποδομής στη ναυτοσύνη και στη ναυτιλία σε ειδικά σχολεία είναι πολύ παλιά στην Ελλάδα. Εμφανίστηκε πρώτα στα κέντρα όπου ήκμαζε η Ελληνική Εμπορική Ναυτιλία, όταν έγινε κατανοητό ότι η θεωρητική εκπαίδευση των νέων που πρόκειται να σταδιοδρομήσουν στη θάλασσα θα ήταν σημαντικό συμπλήρωμα των πρακτικών γνώσεων που αποκτούσαν επί των πλοίων.
Τα σχολεία αυτά ιδρύθηκαν σε περιοχές με ισχυρή ναυτική παράδοση, με καθηγητές που προέρχονταν είτε από την τοπική κοινωνία είτε από το εξωτερικό. Αρχικά, αυτή την εκπαίδευση παρακολουθούσαν κυρίως οι γόνοι καπετάνιων και εφοπλιστικών οικογενειών. Χαρακτηριστικά, ένα από τα αρχαιότερα σχολεία ιδρύθηκε στην Ύδρα πριν το 1750, με καθηγητές από την Ιταλία και την Πορτογαλία. Μέρος της βιβλιοθήκης αυτού του σχολείου διατηρείται σήμερα στα Ιστορικά στοιχεία της Ύδρας.
Η ανάπτυξη της ναυτικής εκπαίδευσης με τα χρόνια οδήγησε στη δημιουργία σύγχρονων φορέων, όπως η αεν σχολη πλοιαρχων και η αεν σχολη μηχανικων, που συνεχίζουν την παράδοση των παλαιότερων ναυτικών σχολείων. Σήμερα, οι σχολες αεν πλοιαρχων, μαζί με τις υπόλοιπες ναυτικές ακαδημίες, προσφέρουν ολοκληρωμένα προγράμματα σπουδών, εφοδιάζοντας τους σπουδαστές με τόσο θεωρητική όσο και πρακτική εκπαίδευση, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση και ενίσχυση της ελληνικής ναυτιλιακής κληρονομιάς.
Η Ανάπτυξη των Ναυτικών Σχολών μετά την Επανάσταση
Μετά την επιτυχή έκβαση της Ελληνικής Επανάστασης, το νεοσύστατο ελληνικό κράτος στελέχωσε με Έλληνες καθηγητές τις ναυτικές σχολές που ιδρύθηκαν σε διάφορες περιοχές, όπως:
- Ύδρα
- Σπέτσες
- Γαλαξίδι
- Σύρος
- Αργοστόλι
- Ναύπλιο
Ακολούθησε η ίδρυση επιπλέον σχολών στις εξής περιοχές:
- Ιθάκη (1907)
- Αργοστόλι (1925)
- Πειραιάς (1927)
- Χίος (1930)
- Ύδρα (Κρατική Ναυτική Σχολή Ύδρας, 1930)
Εκπαίδευση Μηχανικών του Εμπορικού Ναυτικού
Η εκπαίδευση των μηχανικών του Εμπορικού Ναυτικού γινόταν αρχικά σε ιδιωτικές σχολές, όπως ο «Πειραϊκός Σύνδεσμος» και ο «Προμηθέας». Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας καθόριζε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το σύστημα σπουδών και είχε την εποπτεία της εκπαίδευσης.
Η Αναβάθμιση των Ναυτικών Σχολών
Το 1950 οι Σχολές Εμπορικού Ναυτικού διαχωρίστηκαν από τις άλλες τεχνικές σχολές και απαιτήθηκε υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης. Το 1951 ιδρύθηκε η πρώτη Δημόσια Σχολή Εμπορικού Ναυτικού στον Ασπρόπυργο Αττικής. Στη συνέχεια ιδρύθηκαν οι:
Σχολές Πλοιάρχων
- Σύρου (1961)
- Οινουσσών (1965)
- Κεφαλληνίας (1966)
- Κύμης και Ηπείρου (1968)
- Μακεδονίας (1975)
- Χανίων (1979)
Σχολές Μηχανικών
- Χίου (1961)
- Χανίων (1963)
- Μακεδονίας (1969)
Η Μετατροπή σε Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού
Το 1998, οι Δημόσιες Σχολές Εμπορικού Ναυτικού αναβαθμίστηκαν νομοθετικά και μετονομάστηκαν σε Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ). Επίσης πραγματοποιήθηκαν μετονομασίες ως εξής:
- ΑΕΝ Χανίων σε ΑΕΝ Κρήτης
- ΑΕΝ Πρέβεζας σε ΑΕΝ Ηπείρου
- ΑΕΝ Κεφαλληνίας σε ΑΕΝ Ιονίων Νήσων
Πόσες Α.Ε.Ν. υπάρχουν στην Ελλάδα;
Συνολικά, υπάρχουν έντεκα Α.Ε.Ν. Αυτές βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την Ελλάδα και είναι οι εξής:
ΑΕΝ Ύδρας
Η πιο ιστορική από τις σχολές. Ιδρύθηκε το 1749 ως Σχολείο του Αγίου Βασιλείου που μετά εξελίχθηκε στην “Ναυτική της Ύδρας Σχολή” με πρωτοβουλία της Δημογεροντίας του νησιού και είναι η παλαιότερη εν λειτουργία σχολή στον κόσμο. Εκεί Ιταλοί και Πορτογάλοι δίδασκαν την Ναυτική τέχνη, την θεωρία αλλά και ξένες γλώσσες. Το 1930 έγινε δημόσια και ονομάστηκε Σχολή Εμπορικής Ναυτιλίας Ύδρας αφού το 1927 είχε περάσει στην φροντίδα της Ένωσης Ναυτικών Ύδρας και λειτουργούσε ώς ιδιωτική σχολή. Κατά την Γερμανοιταλική κατοχή το διοικητήριο της σχολής το είχαν καταλάβει οι Ιταλοί για να εγκαταστήσουν το στρατηγείο τους, τότε η Σχολή δεν έπαψε να λειτουργεί αλλά συνέχισε στην Αθήνα στα γραφεία της Ένωσης Εφοπλιστών και αργότερα στον Πειραια στην Καστέλλα μέχρι το 1949, την 1η Νοεμβρίου του ίδιου έτους οι πρώτες δύο τάξεις γύρισαν στην Ύδρα στο κτήριο που η σχολή λειτουργεί ως σήμερα.
Η σχολή βρίσκεται στο λιμάνι του νησιού, είναι αποκλειστικά Πλοιάρχων όπως ανέκαθεν ήταν και παρέχει δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης των σπουδαστών.
Ύδρα, Τ.Κ. 18040. Τηλ: 02980 52208,
email: [email protected]
ΑΕΝ Κύμης
Ιδρύθηκε το 1955 με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή και του τότε Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας “Κυμαίου” Γεωργίου Βογιατζή. Βρίσκεται στο Ανατολικότερο άκρο της Εύβοιας, στην Κύμη, σε απόσταση 500 μέτρων από το λιμάνι. Είναι αποκλειστικά σχολή Πλοιάρχων και παρέχει στους σπουδαστές της δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης.
Παραλία Κύμης, Τ.Κ. 34003. Τηλ: 22220 22602,
email: [email protected]
ΑΕΝ Ασπροπύργου
Ιδρύθηκε το 1951 στον Ασπρόπυργο 20 km από την Αθήνα και τον Πειραιά. Είναι η μεγαλύτερη σχολή της Ελλάδας με τους περισσότερους σπουδαστές. Λειτουργεί σαν σχολή Πλοιάρχων αλλά και Μηχανικών. Μέχρι το 2008 ήταν η μόνη σχολή που σαν σπουδαστές μπορούσαν να εγγραφούν και γυναίκες, σήμερα όμως έχουν την δυνατότητα να εγγραφούν σε όλες τις σχολές της Ελλάδας. Η σχολή είναι εξωτερικής φοίτησης, δηλαδή δεν παρέχει δυνατότητα εσωτερικής διαμονής. Στα πλαίσια της λειτουργεί και Σχολή Σωστικών και Πυροσβεστικών Μέσων.
Παραλία Ασπροπύργου, Τ.Κ. 19 300. Τηλ: 210 5574171, 210 5574172, 210 5574173, 210 5575987, 210 5575563
E-mail: [email protected], [email protected]
ΑΕΝ Μακεδονίας
Η ΑΕΝ Μακεδονίας ιδρύθηκε το 1969 και λειτουργούσε σαν σχολή Μηχανικών, το 1975 λειτούργησε και η σχολή Πλοιάρχων. Βρίσκεται 32χλμ από την Θεσσαλονίκη περίπου 500 μέτρα από τον Δήμο Νέας Μηχανιώνας.Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σχολή στην Ελλάδα μετά του Ασπροπύργου. Η σχολή παρέχει στους σπουδαστές εσωτερική φοίτηση. Επίσης δίπλα ακριβώς στην σχολή στεγάζεται το κτήριο της Σχολής Σωστικών και Πυροσωστικών Μέσων.
Νέα Μηχανιώνα, Τ.Κ. 57004. Τηλ: 2392031222, 2392031280, 23920-36506, 23920-33415
E-mail: [email protected], [email protected]
ΑΕΝ Οινουσσών
Βρίσκεται στο λιμάνι του νησιού Οινούσσες. Ιδρύθηκε το 1965 και είναι μόνο σχολή Πλοιάρχων. Οι σπουδαστές έχουν την δυνατότητα να μείνουν στην εστία της σχολής, δηλαδή παρέχει δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης.
Οινούσσες – Χίος, Τ.Κ. 82101. Τηλ: 2271055209. Email: [email protected]
ΑΕΝ Σύρου
Στην περιοχή Νησάκι στην παραλία της Ερμούπολης βρίσκεται από το 1961 που ιδρύθηκε η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού της Σύρου.
Η σχολή είναι αποκλειστικά Πλοιάρχων και οι σπουδαστές μπορούν να μείνουν στην εστία της.
Ερμούπολη, Τ.Κ. 84100. Τηλ: 2281082450,
Email: [email protected]
ΑΕΝ Χίου
Η Σχολή Μηχανικών της Χίου ιδρύθηκε το 1965 παράλληλα με την ΑΕΝ Οινουσσών.
Βρίσκεται μέσα στην πόλη της Χίου στην οδό Δημοκρατίας 26 δίπλα στην πλατεία Βουνακίου. Παρέχει δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης.
Χίος, Τ.Κ. 82100. Τηλ: 22710 44255, 22710 44431, Email: [email protected]
ΑΕΝ Ηπείρου
Από το 1973 ως το 1992 ήταν γνωστή σαν σχολή Ραδιοτηλεγραφιτών. Το 1991 παράλληλα λειτούργησε και η Σχολή Πλοιάρχων.
Η σχολή της Πρέβεζας βρίσκεται πολύ λιγότερο από 1χλμ από το κέντρο της πόλης στην περιοχή Βαθύ. Όπως και στις υπόλοιπες σχολές πέραν του Ασπροπύργου έχει την δυνατότητα παροχής στους σπουδαστές της εσωτερική διαμονή στην σχολή. Αξιοσημείωτο για αυτή την σχολή είναι οτι στα εργαστήρια της διαθέτει ένα ολοκληρωμένο παλαιό σύστημα επικοινωνιών πλοίου. Βαθύ Πρέβεζας, Τ.Κ. 48100. Τηλ: 26820 22095, 26820 22096, 26820 22097, 26820 89511, 26820 89512, Email: [email protected]
ΑΕΝ Κρήτης
Παρόλλο που η ίδρυσή της έγινε το 1963 σαν σχολή Μηχανικών λειτούργησε το 1972 και αργότερα, το 1981 η Σχολή Πλοιάρχων.
Βρίσκεται στην περιοχή Βλητέ Σούδας Χανίων, στο 2ο χιλιόμετρο της οδού Σούδας – Αεροδρομίου Χανίων, 8χλμ από την πόλη.
Παρέχει δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης και σύγχρονες εγκαταστάσεις.
Βλητέ Σούδας, Τ.Κ. 73200. Τηλ: 28210 89356, Email: [email protected]
ΑΕΝ Ιονίων Νήσων
Ιδρύθηκε το 1966 και ονομαζόταν σχολή Κεφαλληνίας. Το 1998 με σχετική νομοθετική ρύθμιση ονομάστηκε ΑΕΝ Ιονίων νήσων.
Βρίσκεται στην πλατεία Μειτλαντ και παρέχει δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης και σύγχρονες εγκαταστάσεις.
Πλ. Μειτλαντ, Τ.Κ 28100. Τηλ: 26710 28608, Email: [email protected]
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ) για τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ)
Ποια είναι η διαδικασία εισαγωγής στις ΑΕΝ
Η εισαγωγή γίνεται μέσω Πανελλαδικών Εξετάσεων και ηλεκτρονικής αίτησης στην πλατφόρμα του Υπουργείου Ναυτιλίας. Οι υποψήφιοι περνούν υγειονομικές και αθλητικές δοκιμασίες. Η επιλογή βασίζεται στα μόρια των Πανελλαδικών και στην καταλληλότητα υγείας. Απαιτούνται επίσης προσόντα όπως ελληνική ιθαγένεια, καλή κολύμβηση και ηλικία έως 27 ετών.
Τι δικαιολογητικά χρειάζονται για την εγγραφή;
Βασικά δικαιολογητικά: αντίγραφο ταυτότητας, απολυτήριο λυκείου, φωτογραφίες και πιστοποιητικό υγειονομικής επιτροπής. Απαιτείται επίσης η βεβαίωση πρόσβασης (ή μηχανογραφικό) Πανελλαδικών και τυχόν επιπλέον έγγραφα για ειδικές κατηγορίες. Οι ημερομηνίες και οι οδηγίες ανακοινώνονται στην επίσημη προκήρυξη. Προσοχή στις προθεσμίες υποβολής της αίτησης και των δικαιολογητικών.
Υπάρχουν ειδικές κατηγορίες υποψηφίων με προνομιακή εισαγωγή;
Ναι, κατηγορίες όπως πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, ορφανοί ή με γονείς σε αναπηρία, εισάγονται καθ’ υπέρβαση με αντίστοιχα δικαιολογητικά. Οι θέσεις αυτές συμπληρώνονται εκτός του γενικού αριθμού, αρκεί ο υποψήφιος να καλύπτει τη βάση εισαγωγής. Όλες οι λεπτομέρειες αναφέρονται κάθε χρόνο στην προκήρυξη.
Πότε γίνονται αιτήσεις και πώς ενημερώνομαι για προθεσμίες;
Συνήθως την άνοιξη (Μάρτιος–Απρίλιος) εκδίδεται η προκήρυξη, με ηλεκτρονική αίτηση στο eisaen.hcg.gr. Η ακριβής προθεσμία ορίζεται στην προκήρυξη και ανακοινώνεται στον ιστότοπο του Υπουργείου Ναυτιλίας, στα ΜΜΕ και στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ. Οι υποψήφιοι οφείλουν να παρακολουθούν τακτικά για τυχόν αλλαγές.
Υπάρχει όριο εισακτέων κάθε χρόνο;
Ναι, καθορίζεται ετησίως με υπουργική απόφαση. Οι θέσεις κατανέμονται σε Πλοιάρχους και Μηχανικούς, ενώ για ΓΕΛ και ΕΠΑΛ ορίζονται ξεχωριστά ποσοστά. Επιπλέον, οι ειδικές κατηγορίες δεν στερούν θέσεις από τη γενική σειρά. Ο συνολικός αριθμός προκύπτει βάσει αναγκών της ναυτιλίας.
Πώς είναι δομημένα τα προγράμματα σπουδών στις ΑΕΝ;
Υπάρχουν έξι εξάμηνα θεωρητικής εκπαίδευσης και δύο εξάμηνα θαλάσσιας πρακτικής. Η εκπαίδευση εναλλάσσεται μεταξύ σχολής και πλοίου, διαρκώντας περίπου τέσσερα έτη συνολικά. Τα πρώτα δύο εξάμηνα γίνονται στη σχολή, ακολουθεί το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι, έπειτα το Β΄ και Γ΄ εξάμηνο κ.ο.κ.
Πώς γίνεται η πρακτική άσκηση στη θάλασσα και πόσο διαρκεί;
Οι σπουδαστές υπηρετούν ως δόκιμοι σε εμπορικά πλοία δύο φορές (συνολικά περίπου 12 μήνες). Μετά το Β΄ εξάμηνο γίνεται το πρώτο ταξίδι και αργότερα το δεύτερο. Καλύπτουν καθήκοντα αντίστοιχα της ειδικότητάς τους (γέφυρα ή μηχανοστάσιο). Η ναυτική εμπειρία καταγράφεται στο ναυτικό φυλλάδιο.
Υπάρχει υποχρεωτική παρακολούθηση μαθημάτων;
Ναι, ισχύει υποχρεωτική φοίτηση με συγκεκριμένο όριο απουσιών. Αν ο σπουδαστής υπερβεί το όριο, δεν εξετάζεται στο μάθημα και ενδέχεται να χρειαστεί επανάληψη εξαμήνου. Η συστηματική παρακολούθηση θεωρείται κρίσιμη για την επιτυχή ολοκλήρωση των σπουδών.
Χρειάζονται έξτρα πιστοποιήσεις (STCW κ.λπ.);
Ναι, απαιτούνται πιστοποιητικά σύμφωνα με τη Σύμβαση STCW (σωστικά–πυροσβεστικά, πρώτες βοήθειες, GMDSS κ.λπ.). Αυτά παρέχονται συχνά εντός της σχολής ή σε συνεργαζόμενα κέντρα. Απαιτούνται επίσης συμπληρωματικές εκπαιδεύσεις ανάλογα με τον τύπο πλοίου (π.χ. tanker training για πετρελαιοφόρα).
Παρέχεται οικονομική υποστήριξη (υποτροφίες, επιδόματα);
Η φοίτηση είναι δωρεάν. Επιπλέον, ισχύει εκπαιδευτικό επίδομα (3.400€/σπουδαστή ετησίως) για όλους τους σπουδαστές ΑΕΝ, ενώ υπάρχουν και υποτροφίες από φορείς ή ιδρύματα. Κατά τη θαλάσσια πρακτική, οι δόκιμοι πληρώνονται ως ναυτικοί. Υπάρχει επίσης δυνατότητα φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος.
Προσφέρουν οι ΑΕΝ στέγαση;
Κάποιες ΑΕΝ (π.χ. Ύδρα, Οινουσσών, Σύρου) διαθέτουν εστίες, αλλά οι θέσεις είναι περιορισμένες. Στις πιο μεγάλες σχολές (π.χ. Ασπρόπυργος, Μακεδονία) δεν υπάρχουν κοιτώνες, οπότε απαιτείται να νοικιάσεις κατοικία. Σε αυτή την περίπτωση δικαιούσαι φοιτητικό επίδομα ενοικίου, υπό προϋποθέσεις.
Ποιο είναι το κόστος φοίτησης σε μια ΑΕΝ;
Είναι δημόσια, άρα δεν υπάρχουν δίδακτρα. Επιπλέον κόστη προκύπτουν από προσωπικά έξοδα (στέγαση, σίτιση, μετακινήσεις), στολές και ιατρικά πιστοποιητικά. Επίσης, διάφορες χορηγίες ή το επίδομα 3.400€ διευκολύνουν την κάλυψη αυτών των εξόδων. Τα βιβλία συνήθως διατίθενται δωρεάν.
Ποιες οι βασικές επιλογές καριέρας μετά την αποφοίτηση;
Ο απόφοιτος αποκτά δίπλωμα Γ΄ τάξης (πλοίαρχος ή μηχανικός). Κυρίως εργάζεται ως αξιωματικός σε εμπορικά πλοία, εξελισσόμενος σε Β΄ και αργότερα Α΄ αξιωματικό. Ο κλάδος προσφέρει υψηλή ζήτηση και καλές απολαβές. Υπάρχουν επίσης θέσεις σε ναυτιλιακές εταιρείες και φορείς λιμένα.
Μπορώ να εργαστώ σε ναυτιλιακή εταιρεία αντί να ταξιδεύω;
Ναι, εφόσον επιθυμείς εργασία στη στεριά, υπάρχουν θέσεις σε τμήματα operations, crew management, ISM, τεχνικό τομέα κ.λπ. Πολλές εταιρείες εκτιμούν την θαλάσσια εμπειρία, οπότε κάποιοι δουλεύουν πρώτα ως αξιωματικοί στο πλοίο και έπειτα μετακινούνται στη διοίκηση ξηράς.
Πώς εξελίσσεται ένας αξιωματικός σε ανώτερο βαθμό;
Χρειάζεται θαλάσσια υπηρεσία και φοίτηση στο ΚΕΣΕΝ. Μετά 24 μήνες υπηρεσίας ως Γ΄ αξιωματικός, δίνεις εξετάσεις για δίπλωμα Β΄ τάξης. Άλλοι 24 μήνες απαιτούνται για δίπλωμα Α΄ (πλοίαρχος ή αρχιμηχανικός). Κάθε στάδιο απαιτεί συγκεκριμένες εξετάσεις, παρέχοντας μεγαλύτερες ευθύνες και μισθό.
Υπάρχουν εναλλακτικές σταδιοδρομίες πέρα από τα πλοία;
Ναι, Λιμενικό Σώμα μέσω ειδικών διαγωνισμών, ναυτιλιακές εταιρείες (superintendent, γραφεία), νηογνώμονες, ασφάλιση, λιμενικοί οργανισμοί, ναυπηγεία, πραγματογνωμοσύνες. Οι απόφοιτοι ΑΕΝ μπορούν να υπηρετήσουν σε διοικητικές ή τεχνικές θέσεις, αξιοποιώντας τη ναυτική εμπειρία. Οι προοπτικές ποικίλλουν, ανάλογα με εμπειρία και περαιτέρω εκπαίδευση.
Πώς συνεχίζω σπουδές (μεταπτυχιακά, εξειδικεύσεις);
Ως απόφοιτος ΑΕΝ έχεις δίπλωμα τριτοβάθμιας. Μπορείς να ακολουθήσεις μεταπτυχιακά (π.χ. στη Ναυτιλιακή Διοίκηση) ή να δώσεις κατατακτήριες σε ΑΕΙ. Πολλοί αξιωματικοί κάνουν σεμινάρια STCW, ISM, tanker, ή MBA in Shipping. Ο συνδυασμός πρακτικής εμπειρίας και ακαδημαϊκής κατάρτισης προσφέρει επιπλέον ευκαιρίες εξέλιξης.
Πηγές
Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. (2023). Προκήρυξη Εισαγωγής στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) Ακαδημαϊκού έτους 2023-2024. Αθήνα: ΥΝΑΝΠ. Ανακτήθηκε από http://www.ynanp.gr
Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή (Hellenic Coast Guard). (2023). Οδηγίες και πληροφορίες για εισαγωγή στις ΑΕΝ. Ανακτήθηκε από https://www.hcg.gr
Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ). (1978). Διεθνής Σύμβαση STCW 1978 (Standards of Training, Certification & Watchkeeping), όπως τροποποιήθηκε. Λονδίνο: IMO.
Ελλάδα. Ν. 2638/1998 (ΦΕΚ 204/Α΄/2.9.1998). Ρύθμιση θεμάτων ναυτικής εκπαίδευσης και λειτουργίας Σχολών Εμπορικού Ναυτικού. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. (Τροποποιήσεις και συμπληρώσεις σε μεταγενέστερες νομοθετικές πράξεις.)
Ελλάδα. Ν. 3187/2003 (ΦΕΚ 233/Α΄/26.9.2003). Ρυθμίσεις για την αναβάθμιση των Σχολών Εμπορικού Ναυτικού (μετονομασία σε ΑΕΝ) και άλλες διατάξεις. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο.
Προεδρικό Διάταγμα 251/1999 (ΦΕΚ 206/Α΄/7.10.1999). Καθορισμός επαγγελματικών δικαιωμάτων και συναφών ρυθμίσεων για τους απόφοιτους των Σχολών Εμπορικού Ναυτικού. Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Ανακτήθηκε από https://diavgeia.gov.gr ή https://www.et.gr
Κέντρα Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού (ΚΕΣΕΝ). (2023). Προγράμματα εκπαίδευσης/επιμόρφωσης για την απόκτηση ή αναβάθμιση διπλωμάτων (Β΄, Α΄ τάξης) Πλοιάρχων και Μηχανικών. Ανακτήθηκε από http://www.yen.gr (ΥΝΑΝΠ)
Ευρωπαϊκή Ένωση – EUR-Lex. (2023). Κανονισμοί & Οδηγίες περί αναγνώρισης ναυτικών προσόντων εντός Ε.Ε. Ανακτήθηκε από https://eur-lex.europa.eu
Υπουργείο Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής. (2022–σήμερα). Ανακοινώσεις για το επίδομα σπουδών ΑΕΝ (3.400€/έτος). Διαθέσιμες στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ (ΑΔΑ ποικίλες) και στην επίσημη ιστοσελίδα http://www.ynanp.gr
Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. (2023). Προκήρυξη εισαγωγής σπουδαστών στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) για το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024. Ανακτήθηκε από http://www.hcg.gr
Ελλάδα. Νόμος 2638/1998 (ΦΕΚ 204/Α’/23.9.1998). Αναβάθμιση των Δημόσιων Σχολών Εμπορικού Ναυτικού (ΔΣΕΝ) και μετονομασία τους σε Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο.
Ελλάδα. Προεδρικό Διάταγμα 141/2014 (ΦΕΚ 232/Α’/31-10-2014). Κανονισμός εκπαίδευσης και λειτουργίας Ακαδημιών Εμπορικού Ναυτικού. Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο.
Ελλάδα. (2022). Νομοθετική Ρύθμιση για το Επίδομα Σπουδών Σπουδαστών ΑΕΝ (Άρθρα 14–16, Ν. 4948/2022). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο.
International Maritime Organization (IMO). (2017). Seafarers’ Training, Certification and Watchkeeping Code (STCW Code), 1978 as amended. Λονδίνο: IMO Publishing.
Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. (2021). Ενημερωτικός Οδηγός για τη Θαλάσσια Εκπαίδευση (ΑΕΝ, ΚΕΣΕΝ, ΣΣΠΜ). Ανακτήθηκε από http://www.ynanp.gr
Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. (2023). Ενημερωτικό υλικό για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις και τα Μηχανογραφικά Δελτία. Ανακτήθηκε από https://www.minedu.gov.gr
